Οι προοπτικές μετασχηματισμού σε διάφορους τομείς όπως ο αναπτυξιακός, ο βιώσιμος, ο οικονομικός, ο ψηφιακός και ο ενεργειακός, είναι σημαντικές για την εξέλιξη και τη βιωσιμότητα της κοινωνίας. H καινοτομία σε τεχνολογίες και διαδικασίες, η ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών και κυρίως η προώθηση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, αποτελούν βασικές ψηφίδες της διαμόρφωσης του μέλλοντος μας. Ταυτόχρονα, η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας χρήσης πόρων, θα διαμορφώσουν τις ενεργειακές υποδομές που απαιτούνται για τη σύγχρονη μετάβαση σε ένα μέλλον που είναι ήδη εδώ. Τελικά όμως, η ουσιαστική ψηφιακή μετάβαση σε όλους τους τομείς της οικονομίας, η προώθηση καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων μαζί με την κατάλληλη προώθηση της ψηφιακής εκπαίδευσης και δεξιοτήτων απαιτεί συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, κοινωνίας των πολιτών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ώστε να μετασχηματιστεί με βιώσιμο και ανθεκτικό τρόπο η κοινωνία μας.
Είναι εφικτά όσα αναφέρουμε στην εισαγωγή μας; Σε όλους αρέσουν οι εύκολες λύσεις. Επιλέγουμε το εύκολο ή ακόμα χειροτέρα το ευκολόπεπτο και συχνά σχεδιάζουμε το μέλλον με προχειρότητα αφήνοντας στην τύχη πολλά́. Στο παρελθόν, οδηγούμενοι από το «θαύμα» των επιδοτήσεων και άλλες φορές από εκείνο του εύκολου δανεισμού, δημιουργήσαμε σε όλο τον κόσμο ένα «σύγχρονο» οικονομικό μοντέλο. Ειδικότερα σύγχρονη Ελλάδα η καινοτομία, η επιχειρηματικότητα και η ανταγωνιστικότητα νοσούν ακόμα βαριά́, όμως η οικονομική́ ανάπτυξη μπορεί να είναι μεγάλη. Με άλλα λογία μερικά χρόνια πριν, η ευημερία είχε επιτευχθεί́ με ένα τρόπο που δεν απαιτούσε παραγωγή́ προϊόντων και υπηρεσιών αλλά́ την κατανάλωσή τους. Επιπρόσθετα, δεν υπόκεινται ούτε η κοινωνία, ούτε η οικονομία σε μακροπροθέσμους κανόνες και αξιώματα και κάπως έτσι η διεθνής κρίση και η βαθιά ύφεση ήταν απόρροια των παραπάνω.
Οικονομικοί κύκλοι
Ο οικονομικός κύκλος ύφεσης και ανάπτυξης δεν είναι δυνατό́ να διαχωριστεί́ από́ όπου και να πάρουμε μόνο το σκέλος της ανάπτυξης. Η πίστη πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό́, οδήγησε στο παρελθόν τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, και την ανθρωπότητα στη συνέχεια, σε δυο μεγάλες και βαθιές κρίσεις. Κρίσεις που βρήκαν απροετοίμαστους τους λαούς και ανέθρεψαν ακραίες φωνές και λαϊκισμό́. Εφόσον ο κόσμος ενοποιείται ολοένα και περισσότερο, εφόσον καθημερινά́ γίνεται πραγματικότητα η έννοια του παγκοσμίου χωριού́, δεν είναι δυνατόν, την ίδια στιγμή, οι οικονομίες να θεωρούνται κλειστές. Κατά́ συνέπεια ο σχεδιασμός της πολιτικής σε μια χώρα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη του το τι γίνεται σε ολόκληρο τον κόσμο, τις εξελίξεις στις τεχνολογίες, την ενέργεια, την παραγωγικότατα και τη διαθεσιμότητα των πόρων για όλα αυτά.
Ανταγωνισμός για πόρους
Πρακτικά́ οι οικονομίες ανταγωνίζονται για την προσέλκυση πόρων που θα γίνουν η κινητήριος δύναμη για την ανάπτυξη. Στους πόρους αυτούς σήμερα, που ιστορικά είναι ο φυσικός πλούτος, τα μέσα παραγωγής και η ανθρώπινη εργασία, προστίθεται η ευφυία. Θα έχετε δίκιο να επισημάνετε ότι η ευφυία είναι μέρος της εργασίας που προσφέρεται από τον άνθρωπο. Βεβαίως. Όμως από τη βιομηχανική επανάσταση και μετά που τα μέσα παραγωγής άρχισαν να αποκτούν συστηματικά μεγαλύτερη αποδοτικότητα, περάσαμε από την βιομηχανία στην τεχνολογία και κινούμαστε ήδη σήμερα με εκθετικό τρόπο σε αυτό που λέμε εφαρμοσμένη ευφυία. Καινοτομία. Σε έναν ολιστικό μετασχηματισμό σύμφωνα με την εισαγωγή του άρθρου μας. Η προστιθέμενη αξία είναι αυτή που πραγματικά κάνει τη διαφορά στο τελικό προϊόν. Η ποσότητα της προστιθέμενης, ξεκίνησε κατά την τυποποίηση να είναι σχετικά μικρή και να βασίζεται στην ταχύτητα παραγωγής του ίδιου περίπου προϊόντος που χειροκίνητα παραγόταν και πριν. Στη συνέχεια περάσαμε στη φάση της μεταποίησης, έγινε η μετάβαση σε μια εξελιγμένη μορφή μεταποίησης, μετά με τη χρήση των πρώτων υλών παράχθηκε ένα τελείως διαφορετικό προϊόν (πχ. παράγωγα πετρελαίου) και εδώ και αρκετά χρόνια έχουμε προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε πνευματικές διαδικασίες (πχ. κοινωνικά δίκτυα) χρησιμοποιώντας ελάχιστους φυσικούς πόρους. Μια δραματική και ταχύτατη μετάβαση από την βιομηχανοποίηση στη νοοτροπία. Τα τελευταία χρόνια με ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στα θέματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας.
Τι κάνουμε;
Σήμερα πλέον ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους είναι κλάσμα του ανταγωνισμού για τα «μυαλά», παρότι ζούμε στην εποχή, των δικτύων, του blockchain, του Internet of Things και της τεχνητής νοημοσύνης. Ναι, παρότι η τεχνολογία αποκτά ολοένα και περισσότερη ευφυία και επεξεργάζεται με τεράστιες ταχύτητες τρισεκατομμύρια δεδομένων, είναι απαραίτητη η κατάλληλη ανθρώπινη «νοοτροπία» για να μεταβούμε σε μια οικονομία που παράγει καινοτόμες λύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες με μεγάλη προστιθέμενη αξία και ουσιαστική ζήτηση στην παγκόσμια αγορά.
Για να πετύχουμε λοιπόν τον πολυπόθητο μετασχηματισμό και να δημιουργήσουμε όπου απαιτείται και να ενισχύσουμε, όπου υπάρχει, αυτό το απαραίτητο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ως χώρα, θα πρέπει να «αυξήσουμε» τη συλλογική ευφυία. Δεν έχει να κάνει με τη μέτρηση της, στις παγκόσμιες αγορές δεν κάνουμε διαγωνισμό, έχει να κάνει με την αποδοτικότητα της. Σε ένα κόσμο και τη χώρα μας που μετασχηματίζονται με βάσει τις νέες δυνατότητες και τις νέες απαιτήσεις, δίνοντας έμφαση σε αυτό τον υπέροχο και μοναδικό πόρο μπορούμε να βελτιώσουμε την ευημερία του τόπου μας. Για τα άτομα, την κοινωνία και το περιβάλλον. Απαιτούνται τουλάχιστον τρεις ξεκάθαρες δράσεις: α) Κατάλληλη παιδεία. Όχι μόνο ανώτερη και ανώτατη, αλλά από το προ-νήπιο. β) Κατάλληλη νοοτροπία. Η επιχειρηματικότητα δεν είναι ούτε λάθος, ούτε ανάγκη. Είναι δημιουργία και εξέλιξη. γ) Διασφάλιση της υπάρχουσας ευφυίας και επιστροφή των απωλειών τουbrain drain. Η κάθε μια από αυτές μπορεί να αναλυθεί σε δεκάδες άλλες, όμως ο στόχος μας δεν είναι να αναλύσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για την επιτυχημένη μετάβαση μας στον σύγχρονο κόσμο που έχει αρχίσει ήδη να διαμορφώνεται ουσιαστικά. Φιλοδοξούμε μόνο να αναδείξουμε την αξία της συλλογικής ευφυίας μιας κοινωνίας ως στόχου σύμπραξης του δημοσίου, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της εκπαίδευσης και της κοινωνίας των πολιτών στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
Θεόδωρος Ν. Κρίντας, Founder & CEO, Koubaras Ltd, Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: “Μετασχηματισμός και ευφυία” | Date: 17/01/2024 © Energizing Greece Magazine | 3rd Edition March 2024 |
#EnergizingGreece
#BePartOfTomorrowsWorld #FollowTheLeadersOfE #GrowthEffectForGreece
#FollowThePioneers #ConnectingGreeks
#RegionsOfGreece #PrimeMinistersOfDelphi
#GreeceIsTheDestination #CreteIsTheDestination
