Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η ρωσική επιχείρηση εισβολής στην Ουκρανία δημιουργεί σοβαρές αναταράξεις στις οικονομίες ολόκληρης της Ευρώπης. Η ελληνική οικονομία σαφώς επηρεάζεται από την αναστάτωση στο διεθνές περιβάλλον, καθώς οι πρόσθετες δυσκολίες στον τομέα της ενέργειας και η άνοδος του πληθωρισμού δυσχεραίνουν τόσο την προσπάθεια διαχείρισης του ελλείμματος, όσο και την ανάπτυξη. Η αναμενόμενη αρνητική επίπτωση στην τουριστική κίνηση και στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά και οι ενδεχόμενες καθυστερήσεις στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων εξαιτίας της γενικευμένης αβεβαιότητας, σαφώς μετριάζουν τις προσδοκίες για υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ το 2022.
Παρ’ όλα αυτά, όπως φάνηκε και κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, η ελληνική οικονομία δείχνει πλέον ισχυρότερες αντοχές στις διεθνείς αναταράξεις, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Το 2021 η Ελλάδα κατάφερε να καλύψει το σύνολο σχεδόν των απωλειών που προκάλεσε η πανδημία, καταγράφοντας το δεύτερο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη. Πρόκειται για μια επίδοση που συνοδεύτηκε από τη βελτίωση σημαντικών δεικτών, όπως εξαγωγές, οι επενδύσεις και η βιομηχανική παραγωγή.
Η πορεία αυτή αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την αισθητή αναβάθμιση του επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος της χώρας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει σημαντικές μεταρρυθμίσεις και ευνοϊκές για την επιχειρηματικότητα παρεμβάσεις, όπως η μείωση των φορολογικών συντελεστών, η εντυπωσιακή πρόοδος στην ψηφιακή διακυβέρνηση, το νέο πλαίσιο στην αγορά εργασίας και ο νέος αναπτυξιακός νόμος, με αναβαθμισμένα κίνητρα και απλούστερες διαδικασίες για τις επενδύσεις.
Οι κινήσεις αυτές έχουν αποτυπωθεί ως τώρα στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης τόσο των αγορών όσο και της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας, με μερικές από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις να ανακοινώνουν και να προχωρούν σε σημαντικές επενδύσεις. Η Ελλάδα χτίζει πλέον το προφίλ ενός ελκυστικού επενδυτικού προορισμού και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αξιοποίηση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων, όπως είναι η καίρια γεωγραφική θέση και το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό της.
Η δυναμική αυτή μπορεί και πρέπει να διατηρηθεί στα επόμενα χρόνια, παρά τις – πρόσκαιρες, ελπίζουμε – ανατροπές, που προκαλεί η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Οι σημαντικοί πόροι που έχει εξασφαλίσει η χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, μπορούν να γίνουν ο επιταχυντής της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με τα κεφάλαια αυτά, έχουμε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε ένα μεγάλο άλμα στην κατεύθυνση του παραγωγικού, τεχνολογικού, αλλά και θεσμικού μετασχηματισμού της χώρας. Να διαμορφώσουμε ένα περισσότερο διαφοροποιημένο, ανθεκτικό και «πράσινο» οικονομικό υπόδειγμα, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής. Να αντιμετωπίσουμε δομικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες, όπως είναι η εσωστρεφής παραγωγή, η κατακερματισμένη παραγωγική βάση, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, η χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας, οι χαμηλές επενδύσεις.
Ζητούμενο δεν είναι να δημιουργηθεί ένα κλίμα επίπλαστης ευφορίας για λίγα χρόνια, αλλά να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό αποτύπωμα και πραγματική διάχυση του οφέλους στην ελληνική κοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια θα πρέπει να στηριχθεί στην ευρύτερη δυνατή κινητοποίηση επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού, εγχώριων πρώτων υλών, γνώσης, συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Θα πρέπει να στηριχθεί στην ενίσχυση του μεταποιητικού βραχίονα, στην αύξηση των εξαγωγών, στην επιτάχυνση του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού της οικονομίας μας.
Σήμερα, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής της μεταποίησης και των εξαγωγών αγαθών στο ΑΕΠ της, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η υστέρηση αυτή μπορεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί, με στρατηγική αξιοποίηση των πόρων της νέας περιόδου:
- με κίνητρα και ενισχύσεις για την ενδυνάμωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και για την ενθάρρυνση συνεργατικών σχηματισμών, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του κατακερματισμού της παραγωγικής βάσης.
- με επενδύσεις για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων και την εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών που συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις της Βιομηχανίας 4.0
- με δράσεις για την ταχύτερη ενσωμάτωση της καινοτομίας, την ενίσχυση του τριγώνου της γνώσης, αλλά και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων που θα προσθέσουν τεχνογνωσία, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως η υψηλή τεχνολογία, η παραγωγή δομικών υλικών κ.ά.
- με περαιτέρω στήριξη των δυναμικών νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας, οι οποίες έχουν την καινοτομία και τις ψηφιακές τεχνολογίες στο DNA τους.
- με ανάπτυξη σύγχρονων δικτύων, τα οποία θα επιτρέψουν διευρυμένη χρήση της τεχνολογίας σε όλα τα πεδία της καθημερινότητας.
- με επένδυση στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση, στην αναβάθμιση ή τη συμπλήρωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και στην επανειδίκευση των εργαζομένων, ώστε να μπορούν να αναλάβουν νέους ρόλους και καθήκοντα.
- με οργανωμένο σχεδιασμό για την επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, με ανταγωνιστικό κόστος για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Με νέες επενδύσεις για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης, με σκοπό την ανάδειξη καινοτομιών και νέων «πράσινων» λύσεων.
Η αλλαγή παραδείγματος που έχει ανάγκη σήμερα η ελληνική οικονομία, δεν μπορεί βεβαίως να επιτευχθεί μόνο με ενισχύσεις.
Χρειάζεται, παράλληλα, η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη μεταποίηση, με οριζόντιες παρεμβάσεις, αλλά και εξειδικευμένες πολιτικές για την ενίσχυση δυναμικών κλάδων. Σε αυτές περιλαμβάνονται οριζόντια φορολογικά μέτρα, άρση εμποδίων και αντικινήτρων, σε όλο το φάσμα της επενδυτικής διαδικασίας, αναβάθμιση του χωροταξικού πλαισίου για τη βιομηχανία, ειδικές πολιτικές ενίσχυσης σε κλάδους με εξωστρεφή δυναμική και υψηλή προστιθέμενη αξία.
Χρειάζεται να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν ριζικές μεταρρυθμίσεις, σε καίριους για την ανάπτυξη τομείς, όπως είναι η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, το ασφαλιστικό σύστημα, η εκπαίδευση, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, αλλά και το σύστημα υγείας και πολιτικής προστασίας.
Χρειάζεται, τέλος, η άσκηση υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής, προκειμένου να προστατευθεί η αξιοπιστία της χώρας, να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, αλλά και ένα βιώσιμο κόστος δανεισμού για το κράτος, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Μετά από επώδυνες θυσίες, η Ελλάδα βρίσκεται ένα βήμα πριν την έξοδο από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας. Είναι ζωτικής σημασίας ανάγκη να έχουμε θετικές εξελίξεις και στα δύο αυτά μέτωπα, προκειμένου να έχουμε προϋποθέσεις και ελπίδες για ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της ανάπτυξης. Να δημιουργήσει μια οικονομία ισχυρή και ανθεκτική, η οποία προσελκύει μακροχρόνιες επενδύσεις, παρέχει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας, επιτρέπει στις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους να αναπτύσσονται και να καινοτομούν.
Ιωάννης Μπρατάκος, Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών: “Η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της ανάπτυξης” | Date: 03/03/2022 © Energizing Greece Magazine | 1st Edition March 2022 |
| 1st Edition Energizing Greece Magazine | March 2022 |
| Be Part of Tomorrow’s World |