Energizing Greece: Στοχευμένη συμμαχία με στόχο την ενεργοποίηση της Ελλάδας, την ανάδειξη προοπτικών ευημερίας, τη δημιουργία πράσινης κουλτούρας και την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον – σε ένα κόσμο που αλλάζει!
Είναι επιτακτική η ανάγκη περισσότερο από ποτέ για δράσεις ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης και σχεδιασμού σε θέματα που αφορούν την Υγεία, την Ασφάλεια και το Περιβάλλον (την περιβαλλοντική ρύπανση, την ηχορύπανση, την ποιότητα ατμοσφαιρικού αέρα, την Κλιματική αλλαγή, την τρύπα του όζοντος, την υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, την εμφάνιση τροπικών ασθενειών, την αποδάσωση, τις πλημμύρες κλπ.).
Η προστασία της υγείας του πλανήτη είναι αλληλένδετα συνυφασμένη με την προστασία της υγείας του ανθρώπου (environmental crisis, catalyst partnership, green leadership, green sustainable culture, sustainable manufacturing, ensuring health and safety conditions).
Η πανδημία Covid-19 μας δίδαξε πόσο σημαντικό είναι να υιοθετεί η κάθε επιχείρηση μια μακροπρόθεσμη στρατηγική και πολιτική που διαρκεί στο χρόνο και αφορά την προαγωγή της υγείας και ασφάλειας στην εργασία (ΥΑΕ), την κουλτούρα ίδρυσης και εφαρμογής Υγειονομικών Πρωτοκόλλων στους χώρους εργασίας, την ύπαρξη μιας γενικής υποχρέωσης-πλαισίου για διενέργεια εκτίμησης κινδύνων, τη λήψη προληπτικών μέτρων, τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των μέτρων στους χώρους εργασίας καθώς και την αύξηση της ετοιμότητας για ενδεχόμενες μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις και να θέτει φιλόδοξους κλιματικούς στόχους με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ και η νέα βιομηχανική στρατηγική για την Ευρώπη (η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση) προκαλεί μεταβολή των θέσεων εργασίας, των χώρων εργασίας και των προτύπων εργασίας και συμβάλουν στην ανάπτυξη, την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, εξελίξεις στις νέες μορφές εργασίας και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα.
Αλλά και ενόψει της επιστροφής στην εργασία μετά την πανδημία η έννοια του χώρου εργασίας καθίσταται ολοένα και πιο ρευστή αλλά και πιο πολύπλοκη, καθώς εμφανίζονται νέες οργανωτικές μορφές, επιχειρηματικά μοντέλα και κλάδοι. Η πανδημία COVID-19 ανάδειξε αυτή την πολυπλοκότητα και κατέστησε τη διασύνδεση μεταξύ υγείας και ασφάλειας στην εργασία και πολιτικής για τη δημόσια υγεία πιο ισχυρή από ποτέ.
Ως εκ τούτου, το στρατηγικό πλαίσιο επικεντρώνεται σε τρεις οριζόντιους βασικούς στόχους για τα προσεχή έτη:
- πρόβλεψη και διαχείριση των αλλαγών στον νέο κόσμο της εργασίας που επιφέρουν η πράσινη, η ψηφιακή και η δημογραφική μετάβαση
- βελτίωση της πρόληψης των ατυχημάτων και των ασθενειών στον χώρο εργασίας
- αύξηση της ετοιμότητας απέναντι σε τυχόν ενδεχόμενες μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις.
Η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά το ζήτημα της πράσινης μετάβασης όσο και το ζήτημα της πρόληψης των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία, καθώς οι εργαζόμενοι γηράσκουν, πρέπει το εργασιακό περιβάλλον και τα καθήκοντα να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες ανάγκες τους και να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι.
Οι εξελίξεις στην τεχνολογία μπορούν να προσφέρουν νέες ευκαιρίες στους εργαζόμενους σε όλα τα στάδια της ζωής και της επαγγελματικής σταδιοδρομίας τους.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να παράσχουν στους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με αναπηρία ή των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, και στους εργοδότες τους ψηφιακές λύσεις για τη στήριξη της υγείας και της ευεξίας τους. Οι εν λόγω τεχνολογικές εξελίξεις μπορούν να προσφέρουν αυξημένες ευκαιρίες, σε γυναίκες και άνδρες, για βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και να στηρίξουν την εφαρμογή της υγείας και ασφάλειας στην εργασία μέσω προσβάσιμων εργαλείων, ευαισθητοποίησης και πιο αποδοτικής επιθεώρησης.
Η αυτοματοποίηση/ρομποτοποίηση, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και η αυξημένη διάδοση της τηλεργασίας μειώνουν τους κινδύνους που ενέχουν επικίνδυνες εργασίες, όπως αυτές που εκτελούνται σε ζώνες με υψηλά επίπεδα μόλυνσης, όπως τα συστήματα επεξεργασίας λυμάτων, οι χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων ή αγροτικές περιοχές όπου εφαρμόζεται υποκαπνισμός.
Εντούτοις, οι νέες τεχνολογίες θέτουν επίσης αρκετές προκλήσεις λόγω: i) αφενός, του εντεινόμενου μη τακτικού χαρακτήρα όσον αφορά τον χρόνο και τον τόπο άσκησης της εργασίας· και, ii) αφετέρου, των κινδύνων που συνδέονται με τα νέα εργαλεία και μηχανήματα (π.χ. ο μόλυβδος και το κοβάλτιο, δύο επικίνδυνες ουσίες που χρησιμοποιούνται συχνά στις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας και στην κατασκευή συσσωρευτών ή η έκθεση στον αμίαντο αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία στο πλαίσιο του κύματος ανακαινίσεων, το οποίο στοχεύει στην προσαρμογή των κτιρίων σε ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας).
Επιπλέον, αναδύονται κίνδυνοι που σχετίζονται με άμεση έκθεση σε υπερβολική ζέστη ή στους φυσικούς κινδύνους ακραίων καιρικών φαινομένων (όπως φυσικοί τραυματισμοί κατά τη διάρκεια καταιγίδων ή πλημμυρών) καθώς και κίνδυνοι που προκύπτουν από διαταραχές των περιβαλλόντων οικοσυστημάτων που, με τη σειρά τους, μπορούν να οδηγήσουν σε μια μεταβολή των βιολογικών κινδύνων, όπως την ανάπτυξη μολυσματικών, ανοσοαλλεργικών και τοξικών νόσων, όπως και κίνδυνοι που προκύπτουν από τη διαταραχή κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συστημάτων, προκαλώντας αποδιοργάνωση ή ακόμη και βία.
Επίσης, οι φυσικές και χημικές διεργασίες της οικονομίας που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα περιλαμβάνουν μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία από τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης (σε πολλές περιπτώσεις, λόγω καύσης ορυκτών καυσίμων), καθώς και αυξημένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία ως αποτέλεσμα της ελάττωσης της στιβάδας του όζοντος.
Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη και θα συνεχίσει να έχει καταστροφικές επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία, την ασφάλεια στην εργασία και τις συνθήκες εργασίας (με την αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα).
Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αποφυγή αυτών των αρνητικών και επικίνδυνων επιπτώσεων με γνώμονα την προστασία των εργαζομένων εντός και εκτός του χώρου εργασίας τους καθώς και του πλανήτη.
Στόχος, να μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα με συντονισμένη προσπάθεια και σχεδιασμός και προγραμματισμός για για την επίτευξη του “Net Zero”.
Ο όρος “Net Zero” αναφέρεται στην ισορροπία μεταξύ της ποσότητας αερίου του θερμοκηπίου που παράγεται και εξέρχεται από την ατμόσφαιρα. Ενέργειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου περιλαμβάνουν:
- Επένδυση σε πρωτοποριακή τεχνολογία, (παραγωγή ενέργειας από απόβλητα, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας)
- Αναβάθμιση τεχνολογικού εξοπλισμού
- Αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών καυσίμων, όπως βιοαέριο και βιομάζα
- Μετάβαση σε πράσινη ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές όπως ηλιακή, αιολική, γεωθερμική, βιοαέριο, βιομάζα.
- Βελτίωση της χρήσης ενέργειας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αναδάσωση, ηλεκτρικά οχήματα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
- Εκσυγχρονισμός και απλούστευση των κανόνων της ΕΕ για την ΥΑΕ στο πλαίσιο της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
- H ευρωπαϊκή βιομηχανία θα μπορούσε να ηγηθεί στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, συμβιβάζοντας τα δικαιώματα και τις ανάγκες των εργαζομένων με την τεχνολογική πρόοδο και τα όρια του πλανήτη.
Σε επίπεδο επιχείρησης, απαιτείται στρατηγική για την ΥΑΕ, σχεδιασμός και λήψη προληπτικών μέτρων από πλευράς των εργοδοτών. Απαιτείται στοχευμένη και επικαιροποιημένη καθοδήγηση, συνεργασία καθώς και ευαισθητοποίηση στα θέματα ΥΑΕ.
Τα μέτρα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις συνθήκες όλων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων: i) των αναγκών των νέων εργαζόμενων που εισέρχονται στον εργασιακό βίο ii) των αναγκών των ατόμων με αναπηρία και iii) των αναγκών του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού, το οποίο είναι ανάγκη να συμβαδίσει με την ταχεία εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας και των εργαζομένων των οποίων έχει αυξηθεί η εξάπλωση χρόνιων παθήσεων και ασθενειών που προκαλούν αναπηρία.
Οι μεταβαλλόμενες μορφές εργασίας, που απορρέουν, εκτός των άλλων, από την ψηφιοποίηση και συνοδεύονται από σημαντική αύξηση του πληθυσμού που εργάζεται εξ αποστάσεως, θα απαιτήσουν επίσης νέες και επικαιροποιημένες λύσεις για την ΥΑΕ.
Στόχος, είναι η διαμόρφωση ενός ασφαλούς και υγιούς ψηφιακού μέλλοντος, που λαμβάνει ιδιαίτερα υπόψη τους φυσικούς, χημικούς, βιολογικούς, ψυχοκοινωνικούς και εργονομικούς κινδύνους με εκτιμήσεις των κινδύνων που συνδέονται με τις πράσινες και τις ψηφιακές θέσεις εργασίας καθώς και η διαμόρφωση των κανόνων ασφαλείας για τις χημικές ουσίες (Reach).
Συστημικές βασικές δράσεις, νέες υποδομές και επαναπροσαρμογή για νέες ευκαιρίες εργασίας.
Στήριξη της ψυχικής υγείας των εργαζομένων και αξιολόγηση αναδυόμενων ζητημάτων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία στην εργασία, εντόπιση και αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών κινδύνων.
Η ενθάρρυνση για επιλογή υγιεινών τρόπων ζωής στον χώρο εργασίας μπορεί να μειώσει σημαντικά τη συχνότητα απουσίας από την εργασία, νόσησης, και μη μεταδοτικών νοσημάτων (όπως ο καρκίνος, η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης).
Όλοι οι εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανόμενων των πιο μειονεκτούντων, οφείλουν να ενημερώνονται και να κατανοούν πλήρως τους κανόνες που εφαρμόζονται στον χώρο εργασίας, να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους, να ασκούν τα δικαιώματά τους και να εκπαιδεύονται στην αναγνώριση, εκτίμηση και αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχει η εργασία τους και να λαμβάνουν τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα για τη διασφάλιση της υγείας τους.
Η νοοτροπία πρόληψης και προαγωγής της υγείας στην εργασία, η αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά τους κινδύνους από εργατικά ατυχήματα, τραυματισμούς και επαγγελματικές ασθένειες θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα όλων των εμπλεκομένων φορέων στην προσπάθεια της ανθρωπότητας να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο την κλιματική αλλαγή και να φροντίσει για την ευημερία του ζωικού βασιλείου και της φύσης.
Είναι επιτακτική ανάγκη περισσότερο τώρα από ποτέ, η καλλιέργεια αξιών και αρετών που περιλαμβάνουν την εφαρμογή ενός κώδικα ηθικής δεοντολογίας, την εξειδικευμένη Εκπαίδευση καθώς και τη Γνώση με απώτερο στόχο τη συνεργασία της πολιτείας, εργοδοτών, χορηγών και άλλων φορέων.
Το υγιές εργατικό δυναμικό και η περιβαλλοντική συνειδητοποίηση αποτελεί θεμελιώδη βάση μιας ισχυρής και ανθεκτικής οικονομίας και κοινωνίας που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και σε ένα υγιές περιβάλλον για όλους μας.
Ελένη Ζορμπά, MD, PhD, Ειδική Ιατρός Εργασίας
You could read more about Development, Investments, Entrepreneurship, Innovation, Technology, Science Here, about Runway Here, about NET ZERO ENERGY News Here
