
Το δημογραφικό ανέκαθεν βρισκόταν στη σφαίρα του δημοσίου διαλόγου ως ένα αόριστο πρόβλημα, για το οποίο άπαντες συμφωνούσαν ότι είναι σοβαρό και χρήζει επιτακτικής αντιμετώπισης, καθώς απειλεί ευθέως τον πληθυσμό μας, ουδείς όμως δεν είχε εκπονήσει επίσημα μια στοχευμένη στρατηγική για τη διαχείρισή του. Ως εκ τούτου, τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες υπήρξαμε μάρτυρες μιας δημογραφικής καθίζησης που οδήγησε μοιραία στην αναλογία της μίας γέννησης ανά δύο θανάτους και στον χαμηλό δείκτη γονιμότητας στα 1,3 παιδιά. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα γηράσκει. Περισσότερο από το 21% του ελληνικού πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών και αναμένεται να φτάσει το 37,5% έως το 2050.
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από την προεκλογική περίοδο είχε αναδείξει το δημογραφικό σε ζήτημα εθνικής προτεραιότητας. Πιστός στις δεσμεύσεις του, με την εκλογή της νέας Κυβέρνησης, θέσπισε μια νέα Γενική Γραμματεία υπό το νεοσύστατο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αποκλειστικά αρμόδια για τη συγκρότηση ενός συνεκτικού και μακρόπνοου Εθνικού Σχεδίου Δράσης, το οποίο θα υλοποιηθεί υπό ευρεία διαβούλευση, με επιμονή, συνέπεια και τη μέγιστη συστράτευση των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό στις αρχές Μαΐου.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου πρόκειται να είναι η ενίσχυση του εργατικού δυναμικού της χώρας. Δίνουμε έμφαση στην προσέλκυση νέων επενδύσεων, ενώ θεσπίζουμε γενναίες πολιτικές, όπως το «Πρώτο Ένσημο» για τους νέους εργαζόμενους που ευνοεί την είσοδο στην εργασία χωρίς προϋπηρεσία. Σε αυτό το πλαίσιο, στηρίζουμε επίσης πρωτοβουλίες όπως το Rebrain Greece, μια πιλοτική ψηφιακή πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που στοχεύει στη διασύνδεση εξειδικευμένων επαγγελματιών με θέσεις εργασίας υψηλού επιπέδου.
Στην ίδια κατεύθυνση, βασική μας προτεραιότητα είναι η στήριξη της απασχόλησης των νέων κάτω των 30 ετών, καθώς και η ενίσχυση του brain gain. Eίναι επιτακτικό να εντοπίσουμε και να εστιάσουμε στους παράγοντες που ώθησαν τους νέους ανθρώπους να αφήσουν τη χώρα μας τα χρόνια της κρίσης. Διότι έτσι θα κατορθώσουμε με επιχειρήματα και στοχευμένα κίνητρα να τους ενθαρρύνουμε, όχι μόνο να αναθεωρήσουν την αντίληψή τους για τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας μας, αλλά να επιστρέψουν μόνιμα, μεταφέροντας την τεχνογνωσία και την εμπειρία τους στον τόπο διαμονής τους.
Στο επίκεντρο τίθεται η μέριμνά μας προς την οικογένεια, μέσα από σύγχρονες πολιτικές, που θα πετύχουν την απαιτούμενη ισορροπία της επαγγελματικής με την προσωπική ζωή, συμβαδίζοντας με τα δημοσιονομικά δεδομένα και την αναπτυξιακή τροχιά της οικονομίας της χώρας μας. Με συνέπεια από το 2019 δίνουμε έμφαση στην παροχή άμεσων και έμμεσων οικονομικών και φορολογικών κινήτρων για τη δημιουργία οικογένειας.

Και συνεχίζουμε να στηρίζουμε sτη μάχη εναντίον της ακρίβειας για τις οικογένειες στην πράξη, δίνοντας 90 εκ. ευρώ για την αύξηση του επιδόματος γέννησης, αναδρομικά από το 2013, δίνοντας 400 ευρώ για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο, με κλιμάκωση για κάθε επόμενο τέκνο και φθάνοντας στα 1.500 ευρώ για δικαιούχους με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά. Προχωρήσαμε στην αύξηση του επιδόματος παιδιού από τις αρχές του 2024, έως και 600 ευρώ ετησίως για γονείς που εργάζονται στον δημόσιο τομέα και σε συνεργασία με τον ΟΠΕΚΑ, δρομολογούμε τον Μάιο τη διεύρυνση του επιδόματος του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας σε αγρότισσες μητέρες με ένα και δύο παιδιά. Ήδη έχει νομοθετηθεί η αύξηση της άδειας μητρότητας στους εννέα μήνες με τη δυνατότητα μεταφοράς της άδειας στον πατέρα για τις εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα, για τις αγρότισσες και για τις ελεύθερες επαγγελματίες.
Παράλληλα, επενδύουμε στην αξιοποίηση 70 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να δημιουργηθούν 20.000 θέσεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και 17,3 εκατ. Ευρώ για 135 κέντρα δημιουργικής απασχόλησης σε δεξιότητες stem για παιδιά 12-15 ετών. Το συνολικό ποσό για τα voucher σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης είναι 360 εκατ. Ευρώ.
Στηρίζουμε ακόμα περισσότερο την πολιτική στήριξης των οικογενειών, καθώς μόλις πρόσφατα ψηφίσαμε διάταξη, μέσω της οποίας διαθέτουμε και άλλα 18,5 εκ. ευρώ για τη χορήγηση 3.000 επιπλέον vouchers προς όφελος των οικογενειών με παιδιά με αναπηρία για τις δομές ΚΔΑΠ-ΑΜΕΑ. Παράλληλα, ξεκινήσαμε το πρόγραμμα «Νταντάδες της γειτονιάς», που μπορεί να ανακουφίσει τις οικογένειες από την ανησυχία της ασφαλούς και αξιόπιστης φύλαξης των παιδιών τους, ενώ προσφάτως διευρύναμε τα Σχολικά Γεύματα σε 20 επιπλέον Δήμους, φτάνοντας τους 253 και αυξήσαμε σε 231.062 από 217.267 τους δικαιούχους μαθητές, προσφέροντάς τους ζεστά, υγιεινά και ποιοτικά γεύματα φτάνοντας σε συνολικό προϋπολογισμό 344 εκατ. ευρώ για 3 έτη.
Επιλογές, ιδιαίτερα προς τα νέα ζευγάρια, επιδιώκουμε να δώσουμε και στο πεδίο της στέγασης, που αποτελεί βασικό αποτρεπτικό παράγοντα για τη δημιουργία οικογένειας. Έχοντας ήδη εξασφαλίσει για τον σκοπό αυτό 2,3 δις ευρώ, πρόκειται να εμβαθύνουμε στην υλοποίηση ενός πλέγματος στεγαστικών πολιτικών, που θα παρέχουν σε δεκάδες χιλιάδες νέους συμπολίτες μας ποιοτική και οικονομική στέγη, δίνοντας το κίνητρο παράλληλα στους ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν τις κενές κατοικίες τους. Χάρις στο πρόγραμμα «Σπίτι μου» ήδη έχουν εκταμιευτεί 4.271 δάνεια 412,8 εκ. ευρώ προς νέους συμπολίτες μας, ενώ τον Μάρτιο ανοίγει η πλατφόρμα για τις αιτήσεις προς ένταξη στο νέο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», για το οποίο το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναλαμβάνει το σύνολο του προϋπολογισμού του προγράμματος, ύψους 50 εκ. ευρώ, με στόχο να αξιοποιηθούν μετά από πολλά χρόνια 12.500 κενές κατοικίες. Την ίδια στιγμή συνεχίζουν τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας ενώ σε εξέλιξη είναι τα έργα ΣΔΙΤ για τις φοιτητικές εστίες σε αρκετές πόλεις. Το επόμενο σημαντικό εγχείρημα είναι αυτό της κοινωνικής αντιπαροχής με την αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας για κοινωνικό σκοπό.
Ξεχωριστός πυλώνας του Εθνικού μας Σχεδίου είναι η διασφάλιση της ποιότητας ζωής, μέσα από την ενίσχυση των περιφερειών. Θέλουμε να δώσουμε έμφαση στη στήριξη της οικονομίας, ιδιαίτερα των περιφερειών με ειδικές δημογραφικές ανάγκες. Για να μπορέσουμε όμως να κρατήσουμε τους νέους μας, θα πρέπει να τους παρέχουμε τη δυνατότητα και τα κίνητρα να δημιουργήσουν μία αξιοπρεπή ζωή στον τόπο τους, είτε πρόκειται για αστικό κέντρο είτε για ακριτικό νησί ή για ορεινό χωριό. Τα περιφερειακά σχέδια δράσης για την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλων πόρων πρέπει να έχουν στην καρδιά τους τη διευκόλυνση των κατοίκων σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς τους και κυρίως την ενίσχυση της απόφασης να μείνουν στον τόπο τους.
Το δημογραφικό ζήτημα δεν επιδέχεται μαγικών λύσεων αλλά επίμονων και συντονισμένων μέτρων. Ήρθε η ώρα να προσπεράσουμε την παθητική αντιμετώπιση, που βασιζόταν σε αόριστα επιχειρήματα και με προσεκτικά βήματα και παρεμβάσεις που διατρέχουν το σύνολο των αρμοδιοτήτων του υπουργείου μας να κάνουμε τους πολίτες να εμπιστευτούν την πατρίδα τους και το μέλλον που μπορεί να τους προσφέρει.

Σοφία Ζαχαράκη, Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας: “Δημογραφικό: Από την παθητική νοοτροπία στα στοχευμένα εθνικά μέτρα” | Date: 01/03/2024 © Energizing Greece Magazine | 3rd Edition March 2024 |