Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αναγνωρίζοντας ότι τα περισσότερα νησιά αντιμετωπίζουν υψηλό ενεργειακό κόστος και προκλήσεις όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια εφοδιασμού και λαμβάνοντας υπόψη την αφθονία των τοπικών διαθέσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική, η θαλάσσια και η γεωθερμική ενέργεια, στοχεύει με συντεταγμένο τρόπο στην μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Σε αυτή την προσπάθεια εντάσσονται, μεταξύ άλλων: Το πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης στην Αστυπάλαια, το ευφυές και καινοτόμο υβριδικό σύστημα με χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας, που λειτουργεί στο νησί της Τήλου, το πρόγραμμα που υλοποιείται στο νησί της Χάλκης…
Δεν χωρά αμφιβολία, πως τις τελευταίες δεκαετίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι με επιτακτικές περιβαλλοντικές προκλήσεις πρωτοφανούς κλίμακας. Ότι κάποτε θεωρούσαμε ακραίο και σπάνιο, πλέον δεν θεωρείται ούτε ακραίο, αλλά ούτε και σπάνιο, με την κλιματική αλλαγή, η οποία αποτελεί πλέον την μεγαλύτερη απειλή παγκοσμίως, να δείχνει αρκετά συχνά και με τον πιο σκληρό τρόπο τις προθέσεις της.
Τα ολοένα και αυξανόμενα κύματα καύσωνα, οι ασυνήθιστα υψηλές εποχικές θερμοκρασίες, οι παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων συνιστούν πλέον την νέα κανονικότητα, έχοντας οδηγήσει σε μεγάλης έκτασης φυσικές καταστροφές, δασικές πυρκαγιές και σε εξάντληση των φυσικών πόρων, πλήττοντας, παράλληλα, σε μεγάλο βαθμό οικονομικούς τομείς όπως η γεωργία, η δασοκομία, η ενέργεια και ο τουρισμός.
Ειδικότερα στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, λόγω των περιορισμένων φυσικών και υδάτινων πόρων, καθώς και της υψηλής ευπάθειας των οικοσυστημάτων των νησιών της, το επίπεδο τρωτότητας στην κλιματική αλλαγή είναι σαφώς υψηλότερο από εκείνο των άλλων, μη νησιωτικών και μη παράκτιων, Ευρωπαϊκών Περιφερειών.
Επιπλέον, η τρέχουσα υγειονομική κρίση, καθώς και ο πόλεμος που μαίνεται στην Ουκρανία ανέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο την ευπάθεια των νησιωτικών οικονομιών, καθώς και το γεγονός ότι τα νησιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στους τομείς της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας.
Συνεπώς, η προαγωγή μιας βιώσιμης, ανθεκτικής «πράσινης» οικονομίας χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών άνθρακα αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία υλοποιεί ήδη ένα πλέγμα δράσεων και πρωτοβουλιών, πλήρως ευθυγραμμισμένες με τις Εθνικές κατευθυντήριες γραμμές και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που αποσκοπούν στην:
- Αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των πόρων,
- Έξυπνη και ισορροπημένη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
- Προαγωγή της κυκλικής οικονομίας
και στοχεύουν στην προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου των νησιών της, στην προστασία της υγείας και της ευημερίας των νησιωτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον, καθώς και στην ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα των νησιωτικών οικονομιών.
Προς αυτή την κατεύθυνση, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου:
Σε συνεργασία και με την σύμπραξη των 34 νησιωτικών δήμων της Περιφέρειας, ιδρύθηκε το 2020, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ένας νέος διαβαθμιδικός φορέας διαχείρισης αποβλήτων, ο ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε, περνώντας σε μία νέα φάση υπεύθυνης διαχείρισης των αποβλήτων στα νησιά, δίνοντας τους την δυνατότητα να αποκτήσουν την διαχειριστική και τεχνική επάρκεια να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τα ζητήματα που προέκυπταν από το προηγούμενο καθεστώς κατακερματισμού.
Μέσω του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου Α.Ε., μπήκε τέλος στη στασιμότητα και σε χρόνια τοπικά προβλήματα, εισάγοντας μια νέα, καινοτόμα αντίληψη στον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων, πραγματοποιώντας ένα αποφασιστικό βήμα προς μια ενιαία και ολοκληρωμένη πολιτική στην διαχείριση των απορριμμάτων στα νησιά με σύγχρονα αναπτυξιακά έργα με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους κατοίκους των νησιών.
Επιπλέον, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αναγνωρίζοντας ότι τα περισσότερα νησιά αντιμετωπίζουν υψηλό ενεργειακό κόστος και προκλήσεις όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια εφοδιασμού και λαμβάνοντας υπόψη την αφθονία των τοπικών διαθέσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική, η θαλάσσια και η γεωθερμική ενέργεια, στοχεύει με συντεταγμένο τρόπο στην μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Σε αυτή την προσπάθεια εντάσσονται, μεταξύ άλλων:
- Το πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης στην Αστυπάλαια, το οποίο αποτελεί μια πρωτοποριακή κοινή πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Ομίλου Volkswagen με στόχο την προώθηση των ηλεκτρονικών οχημάτων, την εισαγωγή καινοτόμων υπηρεσιών κινητικότητας κατά παραγγελία και την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί.
- Το ευφυές και καινοτόμο υβριδικό σύστημα με χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας, που λειτουργεί στο νησί της Τήλου, μέσω συστήματος αποθήκευσης μπαταριών, καλύπτοντας τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων του χωριού Λιβαδειά (περίπου 500 άτομα).
- Το πρόγραμμα που υλοποιείται στο νησί της Χάλκης, το οποίο στοχεύει να συνδέσει τον ιδιωτικό τομέα με τις τοπικές κοινωνίες, ενθαρρύνοντάς τους να συνεργαστούν και να βρουν κοινές λύσεις που προωθούν νέες τεχνολογίες και ενεργειακές πρακτικές χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Μάλιστα, το εν λόγω έργο έχει σχεδιαστεί ως μέρος ενός ευρύτερου κυβερνητικού προγράμματος για το «πρασίνισμα» των πολυάριθμων μικρών νησιών της χώρας, τη λεγόμενη «Πρωτοβουλία GR-Eco islands».
Επιπλέον, δεδομένου ότι η τουριστική δραστηριότητα αποτελεί τον σημαντικότερο πυλώνα ανάπτυξης των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και αναγνωρίζοντας την ολοένα και μεγαλύτερη επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην τουριστική δραστηριότητα (κατανάλωση ενέργειας, νερού, παραγωγή αποβλήτων, ανάπτυξη υποδομών, διάβρωση ακτών, κτλ.), στόχος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι η ανάπτυξη μιας συνεκτικής στρατηγικής, που να επιτρέπει την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού, αλλά και να σέβεται παράλληλα το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα, μέσω της δημιουργίας ενός βιώσιμου μοντέλου τουρισμού.
Για το σκοπό αυτό, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σε συνεργασία με τον τουριστικό οργανισμό TUI και το TUI Foundation υλοποιεί το “The Rhodes Co-Lab” Project.
Απώτερος στόχος της παραπάνω πρωτοβουλίας είναι η μετατροπή της Ρόδου σε υπόδειγμα πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού που θα αφορά ολόκληρη την αλυσίδα υπηρεσιών φιλοξενίας και εστίασης: από τα ξενοδοχεία και τα μέσα μεταφοράς έως τα μουσεία και τους χώρους ψυχαγωγίας.
To εν λόγω πρόγραμμα επικεντρώνεται σε τέσσερις άξονες εργασίας, που ο καθένας υποστηρίζει τρεις τομείς εστίασης, για να δημιουργήσει θετικό αντίκτυπο και βιώσιμη ανάπτυξη:
- Μετασχηματισμό προς μια κυκλική οικονομία
- Αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και προστασία του οικοσυστήματος
- Δημιουργία πράσινης οικονομικής ανάπτυξης και οφέλους για την τοπική οικονομία
- Μείωση της ρύπανσης στην ατμόσφαιρα, στο νερό και στο έδαφος
Από τα παραπάνω γίνεται αμέσως κατανοητό ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικότητα.
Μια πραγματικότητα που μας αφορά όλους. Μια πραγματικότητα που επηρεάζει σημαντικά το περιβάλλον, την κοινωνία, την οικονομία και την δημόσια υγεία παγκοσμίως, αποτελώντας την μεγαλύτερη πρόκληση και παράλληλα ευκαιρία για την βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα των νησιωτικών οικονομιών, καθώς και την συνοχή των νησιωτικών κοινωνιών.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της καθιστά αναγκαία το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός σύγχρονου στρατηγικού σχεδιασμού προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Απαιτεί όραμα, σχεδιασμό και αποφασιστική δράση. Προϋποθέτει επενδύσεις στην καινοτομία και την έρευνα και επιβάλλει συναίνεση, ευρείες συνέργειες και κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων.
Ωστόσο, η μετάβαση σε μια κλιματική ουδέτερη οικονομία επιβάλλεται να γίνει με δίκαιο τρόπο, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, προκειμένου να διασφαλίζεται η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των νησιών.
Αποτελεί καθήκον, αλλά και ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές να δράσουμε άμεσα, συντονισμένα και στοχευμένα, προκειμένου να τους διασφαλίσουμε ένα αύριο πιο «πράσινο» και περισσότερο δίκαιο.
Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε τα δεδομένα.
Γιώργος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου: “Κλιματική Αλλαγή: Νέες προκλήσεις και ευκαιρίες και το όραμα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” | Date: 17/03/2022 © Energizing Greece Magazine | 1st Edition March 2022 |
| 1st Edition Energizing Greece Magazine | March 2022 |
| Regions of Greece |
